
25 Kanama: Itariki Ikomeye mu Mateka y’Iyobokamana ku Isi no mu Rwanda
Mu gihe isi yose yanditse amateka atandukanye mu bihe byayo, imwe mu matariki yagiye agaragara kenshi mu byabaye ni 25 Kanama. Uyu munsi wagiye usiga ibimenyetso bikomeye mu iyobokamana ry’amadini atandukanye, haba ku rwego mpuzamahanga ndetse no mu Rwanda, aho by’umwihariko uzwi nk’umunsi w’ububyutse bwa Gahini.
Mu mateka y’Itorero rya Gikirisitu, 25 Kanama wagiye uhurirana n’ibikorwa bikomeye. Mu 325 nyuma ya Kristo, nyuma y’inama ya mbere i Nicea, imyanzuro yafashwe yatangiye gushyirwa mu bikorwa muri iyi minsi, igena ihame ry’ukwemera k’Itorero ryari riri gukura.
Mu 1944, ubwo Paris yacungurwaga mu Ntambara ya II y’Isi, insengero zuzuye amasengesho n’indirimbo zo gushima Imana. Amashusho y’icyo gihe agaragaza ibihumbi by’abakirisitu bari mu katedrali ya Notre-Dame, bahimbaza Imana kubera kubohorwa kwabo.
Kandi ku wa 25 Kanama 1968, abakirisitu bake i Moscou bagaragaje imyigaragambyo y’amahoro, basaba ubwisanzure bwo gusenga, ibintu byari bifite isano n’iyobokamana mu gihe cyari cyegekereje igitugu.
Itariki ya 25 Kanama kenshi ihurirana n’amatariki akomeye mu kalendari ya Hijiriya. Ni igihe Abayisilamu bibuka Hijra ya Nabi Muhammad ubwo yimukiraga i Medina, ndetse n’imibereho ya Ali ibn Abi Talib, umwe mu batagatifu b’ingenzi mu mateka ya Shia Islam.
Mu idini ry’Abayahudi n’ubwo kalendari ya Kiyahudi itajyana na Gregori, 25 Kanama yagiye ihurirana n’iminsi mikuru nk’itangira rya Elul, umunsi ukomeye wo kwitegura Rosh Hashanah (umwaka mushya) na Yom Kippur (umunsi wo kwiyiriza no gusaba imbabazi).
Ku rwego rw’igihugu cy’u Rwanda, 25 Kanama 1936 ni itariki y’ingenzi cyane mu mateka y’iyobokamana. Ni bwo hatangiye ububyutse bukomeye i Gahini, aho abakirisitu bari mu masengesho basutsweho Umwuka Wera, bigahindura ubuzima bwabo n’ubw’ababakurikiye. Ubu bubyutse bwakwirakwiye mu Rwanda no mu karere k’Ibiyaga Bigari, bugera muri Uganda, Tanzania, Burundi, Repubulika ya Demokarasi ya Congo ndetse na Kenya.
Kuva icyo gihe, Gahini yafashe isura nshya, iba icumbi ry’ububyutse n’ubukerarugendo bw’iyobokamana, ifite ahantu hihariye h’urwibutso n’inzu y’ubumwe yibutsa abahasengeye bagakorerwa ibitangaza. Mu 2025, ubwo EAR yizihije yubile y’imyaka 100, itariki ya 25 Kanama yongeye kwibukwa nk’umunsi ukomeye.
Mu buryo bwagutse, 25 Kanama ntabwo ari itariki y’itorero rimwe gusa, ahubwo ni umunsi werekana ihuriro ry’amateka y’amadini menshi: Gikirisitu, Islam, Judaïsme ndetse n’amadini yo muri Aziya. Ku isi hose, uyu munsi wakunze kuba uwo kwibuka intangiriro z’ubuzima bushya, amasengesho yo gushima cyangwa ibikorwa byo kwiyegurira Imana.
25 Kanama rero ntisigura gusa amateka, ahubwo ni isomo ku bakristu n’abandi bose bemera Imana: isomo ryo gusubiza amaso inyuma, kwibuka ibyo Imana yakoze, no gukomeza urugendo rwo kwizera no kubaka amahoro.